BuzzerBeater Forums

Nowa Zelandia – państwo wyspiarskie, położone na południowo-zachodnim Pacyfiku i składające się z dwóch głównych wysp (Północnej i Południowej) oraz szeregu mniejszych wysp. Archipelag Nowej Zelandii jest najdalej na południe wysuniętą częścią Oceanii, na południowy wschód od Australii. W skład Nowej Zelandii wchodzą również Wyspy Cooka i Niue, które są samorządne, oraz Tokelau i Dependencja Rossa.

Odkrywca Nowej Zelandii, żeglarz holenderski Abel Tasman, nazwał ją "Staaten Landt", tzn. Ziemia Stanów, na cześć ówczesnych Stanów Generalnych. Nazwa "Nieuw Zeeland" - Nowa Zelandia, pojawiła się 23 lata później na mapie holenderskiej z 1665 roku. Pochodzi ona od nazwy prowincji holenderskiej Zeeland.

Punktem skrajnie północnym jest Przylądek Północny na Wyspie Północnej - 34°25'44" S, najdalej na południe wysunięty jest South West Cape na Wyspie Stewart - 47°17'24″ S. Najdalej na zachód leży Przylądek Zachodni na Wyspie Południowej - 166°25'39″ E, a najdalej na wschód - Przylądek Wschodni na Wyspie Północnej - 178°32'59″ E. Rozciągłość Nowej Zelandii z północy na południe wynosi ok. 1 500 km, a ze wschodu na zachód - ok. 200 km. Od sąsiednich kontynentów i wysp dzielą ją znaczne odległości.

Odległości od Nowej Zelandii :

Australia – 2 000 km
Antarktyda – 2 400 km
Fidżi – 2 131 km
Panama – 12 100 km
San Francisco – 10 940 km
Tahiti – 4 348 km.

Nowa Zelandia jest monarchią konstytucyjną bez konstytucji (oficjalny status dominium brytyjskiego) o parlamentarno-gabinetowym systemie rządów, członkiem brytyjskiej Wspólnoty Narodów. Kraj nie posiada konstytucji w rozumieniu europejskim. Podobnie jak w Wielkiej Brytanii za ustawę zasadniczą obowiązuje zbiór aktów prawnych uchwalanych w różnym czasie i często sprzecznych ze sobą. Głową państwa jest brytyjski monarcha, który jest reprezentowany przez Gubernatora generalnego. Jest on wybierany w porozumieniu monarchy i rządu Nowej Zelandii na 5-letnią kadencję.

Podział Administracyjny oraz terytoria zależne od Nowej Zelandii.

Terytorium Nowej Zelandii dzieli się na 16 regionów oraz miasta i okręgi. Wyspy Chatham stanowią oddzielny okręg, niewłączony do żadnego regionu. Natomiast terytoriami zależnymi są :

Dependencja Rossa – terytorium zależne
Niue – terytorium posiadające status państwa stowarzyszonego
Tokelau – terytorium zależne
Wyspy Cooka – terytorium posiadające status państwa stowarzyszonego.

Siły Zbrojne

W tym kraju nie ma obowiązkowej służby wojskowej. Siły lądowe liczą 4500 osób służby czynnej oraz 2500 osób służby pomocniczej (w tym 2000 żołnierzy obrony terytorialnej). W skład sił lądowych wchodzą głównie jednotki lekkiej piechoty (Królewski Nowozelandzki Regiment Piechoty) oraz piechoty zmechanizowanej (Królewski Nowozelandzki Korpus Pancerny), a także jednostki artyleryjskie (Królewski Nowozelandzki Regiment Artyleryjski), inżynieryjne (Królewski Nowozelandzki Regiment Inżynieryjny), logistyczne (Królewski Nowozelandzki Regiment Logistyczny), medyczne (Królewski Nowozelandzki Korpus Medyczny) oraz wywiadowcze (Nowozelandzki Korpus Wywiadowczy).

Siły lądowe dysponują między innymi 105 bojowymi wozami piechoty NZLAV, 24 haubicami L118 oraz 350 lekkimi wozami terenowymi Pinzgauer.

Marynarka Wojenna liczy 2 100 osób i dysponuje dwiema fregatami rakietowymi klasy ANZAC oraz 4 przybrzeżnymi kutrami patrolowymi i 2 morskimi kutrami patrolowymi. Oprócz tego Marynarka Wojenna dysponuje również pięcioma morskimi śmigłowcami wielozadaniowymi SH-2 Seasprite, które używane sa na dwóch fregatach, a także w przyszłości na dwóch morskich kutrach patrolowych.

Lotnictwo liczy 2523 osób oraz około 50 samolotów i śmigłowców. Głównie są to samoloty P-3 Orion, C-130 Hercules oraz śmigłowce UH-1H Iroquois oraz Bell 47 Sioux. W chwili obecnej śmigłowce UH-1 Iroquois wymieniane są na śmigłowce Augusta 109, natomiast śmigłowce Bell 42 Sioux zastępowane są śmigłowcami NH-90.

W chwili obecnej lotnictwo Nowozelandzkie nie posiada w słuzbie czynnej samolotów myśliwsko-szturmowych. Program zakupu 28 samolotów F-16 został wstrzymany w roku 2001, natomiast samoloty A-4K oraz Aermacchi MB-339Cs zostały wycofane z czynnej służby i są zmagazynowane w hangarach.

Nowozelandzka armia i jej gotowość bojowa jest przedmiotem krytyki zarówno na wyspach jak i ze strony najbliższych sąsiadów.

W czerwcu 2008 australijskie media otwarcie ośmieszyły nowozelandzką armię twierdząc, że do podbicia tego zakątka świata wystarczyłby jeden z lepiej zorganizowanych gangów motocyklowych z Sydney. Krytyka ta jest w dużej części nieuzasadniona, pomijając demontaż zdolności ofensywnych lotnictwa w 2001 roku. Nowozelandzkie Siły Zbrojne to armia wprawdzie niewielka, ale nowoczesna i dobrze wyposażona, co udowadnia biorąc udział w wielu operacjach wojskowych (Afganistan) i misjach stabilizacyjnych (Timor Wschodni).

Last edited by Kulfix at 11/11/2010 7:26:55 AM

Historia

Do ok. 1000 r. Nowa Zelandia była bezludna, aż zaczęli przypływać z wysp Oceanii i osiedlać się Maorysi. Najpierw zasiedlili Wyspę Północną a potem następne.

Europejskim odkrywcą wysp był holenderski podróżnik Abel Tasman w 1642, który przy próbie wysadzenia załogi na zachodnim wybrzeżu został zaatakowany przez tubylców, co skończyło się śmiercią czterech ludzi. Po tym wydarzeniu odpłynął. Kolonizacja zaczęła się po 127 latach, kiedy w 1769 została ponownie odkryta przez brytyjskiego podróżnika i odkrywcę Jamesa Cooka. Pierwsze kilkadziesiąt lat to czas konfliktów między Maorysami a brytyjskimi kolonizatorami (składającymi się w większości ze złodziei, morderców i gwałcicieli zesłanych z więzień na terenie Wielkiej Brytanii). Dopiero 6 lutego 1840 podpisano porozumienie pomiędzy 500 przywódcami maoryskich plemion a reprezentacją brytyjskiej korony. Był to "Traktat Waitangi", uważany przez historyków za dokument tworzący Nową Zelandię. Na pamiątkę tamtego wydarzenia co roku 6 lutego obchodzi się święto narodowe "Waitangi Day". Jednak podpisanie porozumienia nie zakończyło sporów między Maorysami a Europejczykami i dochodziło do wielu zbrojnych potyczek. Potyczki te w II połowie XIX wieku przekształciły się w dwie krwawe wojny przegrane przez Maorysów.

Od 1856 Nowa Zelandia miała własny rząd w ramach brytyjskiej kolonii. W 1907 uzyskała status dominium, a od 1947 stała się w pełni niepodległym państwem. W latach 1914-1918, do ANZAC (Korpus Australijsko-Nowozelandzki) wstąpiło 100 tys. mężczyzn by walczyć po stronie aliantów.

W czasie I wojny światowej straciło życie prawie 17 tys. Nowozelandczyków (ówczesna ludność Nowej Zelandii wynosiła około miliona). Przyczyną był błąd dowództwa – desant na turecki półwysep Gallipoli. Od 25 kwietnia (dziś obchodzony jako Dzień ANZAC), do czasu ewakuacji osiem miesięcy później zginęło tam 8587 żołnierzy z Australii i Nowej Zelandii.

3 września 1939 r. Nowa Zelandia – w ślad za Wielką Brytanią wypowiedziała wojnę Niemcom. Podczas II wojny światowej wcielono do armii 200 tys. obywateli. Wzięli oni udział w kampaniach: przeciwko Japonii na Pacyfiku (dowodzonej przez MacArthura), w Północnej Afryce, we Włoszech i na Krecie (Grecja). Zginęło ponad 10 tys.

Geografia

Nowa Zelandia to państwo wyspiarskie położone w południowo-zachodniej części Oceanu Spokojnego, 1600 km na południowy wschód od Australii. Obejmuje wyspy: Południową (150,5 tys. km²) i Północną (114,7 tys. km²) rozdzielone Cieśniną Cooka, oraz szereg małych (m.in.: Stewart, Kermadec, Chatham, Camplell). Do Nowej Zelandii należą także trzy małe zamorskie terytoria w Oceanii: Tokelau, Niue oraz Wyspy Cooka (dwa ostatnie na zasadzie państwa stowarzyszonego).

Powierzchnia wysp jest mocno zróżnicowana. Na Wyspie Południowej znajdują się Alpy Południowe, z najwyższym szczytem – Górą Cooka (3754 m n.p.m.) i największym lodowcem Tasmana o długości ok. 29 km. Na Wyspie Północnej istnieje szereg pasm górskich ciągnących się równolegle do równin u wybrzeży. W centralnej części wyspy mieści się kilka stożków wulkanicznych (3 czynne), gejzery i wiele gorących źródeł.

Naturalną szatą roślinną kraju są wiecznie zielone lasy podzwrotnikowe pokrywające większą część powierzchni kraju. 9/10 gatunków ma charakter endemiczny, np. sosna kauri, buk południowy. Ze zwierząt występują: 2 gatunki nietoperzy, ok. 30 gatunków gadów, w tym endemiczny tuatara (hatteria), ptaki nielotne: takahe, papuga kakapo i kiwi oraz papuga kea, żyjąca w pokrytych śniegiem Alpach Południowych. Poza nietoperzami nie ma naturalnie występujących ssaków. Duże zagrożenie dla gatunków endemicznych stanowią zwierzęta sprowadzone przez osadników, m.in.: koty, psy, szczury, króliki.

Klimat podzwrotnikowy morski, opady równomiernie rozmieszczone w ciągu roku.

Średnia temperatura powietrza i średnie opady dla stolicy kraju wynoszą: w styczniu 16 °C i 74 mm, w lipcu 8 °C i 130 mm.

Gospodarka

Gospodarka Nowej Zelandii należy do najbardziej zróżnicowanych ze wszystkich państw Oceanii. Jej podstawą jest hodowla owiec i bydła oraz uprawa zbóż, warzyw i owoców. Duże znaczenie ma rybołówstwo i leśnictwo (NZ to jeden z większych eksporterów drewna miękkiego oraz miazgi i tarcicy na świecie). Najważniejszymi gałęziami produkcji są: przemysł spożywczy, maszynowy, metalowy, środków transportu, chemiczny, drzewny, papierniczy, włókienniczy. Państwo posiada również własny przemysł wydobywczy – z surowców naturalnych występują tu węgiel kamienny i gaz ziemny. Przy 32 proc. udziale eksportu w dochodach budżetu państwa, największymi atutami Nowej Zelandii w handlu zagranicznym są: mięso i przetwory mięsne, produkty mleczne oraz produkty gospodarki leśnej. Importowane są przede wszystkim maszyny i elektronika, samochody i ropa naftowa. Głównymi partnerami handlowymi Nowej Zelandii są: Australia, Japonia, Wielka Brytania i USA.

Religie

Anglikanie - 13,4%, prezbiterianie - 9,7%, rzymscy katolicy - 12,3%, baptyści - 1,4%, metodyści - 2,9%, mormoni - 1,4%, świadkowie Jehowy - 0,6%, zielonoświątkowcy : 1,9%, ratana i ringatu (chrześcijanie maori) - 1,9%, prawosławni - 0,5%, pozostali chrześcijanie - 5,0%, muzułmanie - 0,9%, hinduiści i krysznaiści - 1,5%, buddyści - 1,3%, wyznawcy fikcyjnej religii jedi - 1,5%, wyznawcy pozostałych religii, sekt i denominacji (głównie sikhowie, rastafarianie, bahaiści, new age i scjentolodzy) - 0,5%, niesprecyzowani i wolnomyśliciele - 8,6%, ateiści, agnostycy i bezwyznaniowcy - 34,7%.

Kultura

Gwiazdą rozsławiającą Nową Zelandię na całym świecie jest z racji swego maoryskiego pochodzenia sopranistka Kiri Te Kanawa. Ponadto z Nowej Zelandii pochodzi Neil Finn, lider znanego rockowego zespołu Crowded House. Wcześniej wraz z bratem Timem grał w bardzo popularnej w kraju w latach 70. i 80. grupie Split Enz. Najsłynniejsza pisarka nowozelandzka to Janet Frame, bohaterka biograficznego filmu, znanego w Polsce pod tytułem: Anioł przy moim stole. Z Nowej Zelandii pochodzi też reżyser m.in. trylogii Władca Pierścieni, Peter Jackson. W specyficzny sposób swój kraj promują dwaj komicy - Jemaine Clement i Bret McKenzie, tworzący folkowo - komediowe duo Flight of the Conchords. Jest to jednocześnie tytuł serialu, w którym obydwaj występują, współtworzą scenariusz i do którego piszą muzykę. Przedstawia on perypetie dwóch Nowozelandczyków, którzy przybywają do Nowego Jorku, by odnieść sukces jako folkowy zespół. Okazuje się to trudnym zadaniem, zwłaszcza przy niekompetentnym menedżerze, organizującym koncerty np. w windzie. Choć sposób promocji jest raczej nietypowy (nieustające przycinki Australijczyków, wyśmiewanie nowozelandzkiego akcentu czy zwracanie się do głowy rządu per "Brian, the prime minister"), niewątpliwie przyczynia się do pogłębienia powszechnej wiedzy o tym kraju, znanym do tej pory jedynie jako scenografia do ekranizacji dzieła Tolkiena pt. Władca pierścieni.

Co do sportu to Nowa Zelandia chyba tylko ma dobrych zawodników w rugby. Chociaż i piłkarze na ostatnich MŚ pokazali klasę. Jako jedyna drużyna nie przegrała meczu ;)

Last edited by Kulfix at 11/11/2010 7:38:01 AM

Wow, troche zalałeś nas natłokiem informacji :)
Dla mnie z info o tym kraju najbardziej odpowiadaja tylko dwie ostatnie linijki :p
I nie chodzi tu o to ze sie czepiam, wrecz przeciwnie, doceniam to ze poswieciles swoj czas na przygotowanie tego tekstu.
Po prostu zastanawiam sie czy na przyszlosc nie daloby sie ograniczyc prezentacji danego kraju tylko do informacji sportowych??

Może właśnie nad tym jeszcze pracuje? :)

Kolejne dwie stronki? ;)
No czemu nie :D

super:)

jakość powoli wraca:)

Świetna robota;]

Do kadry dołączył najlepszy SF jakiego posiadamy.
Wiesława Talarka chyba przedstawiać nie trzeba;] (6927812)
Zawodnik jest nadal trenowany